Η βιταμίνη D δεν είναι απλώς μια ακόμη βιταμίνη αλλά ένα «μαγικό φίλτρο» που ενισχύει την υγεία των οστών, θωρακίζει τους μύες και ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Έχετε αισθανθεί ποτέ αδικαιολόγητη κόπωση, αδυναμία ή χαμηλή διάθεση; Μήπως οι λοιμώξεις σας βρίσκουν πάντα απροετοίμαστους ή νιώθετε αδύναμα τα οστά και τους μύες σας;
Αν ναι, τότε ίσως το σώμα σας χτυπάει το καμπανάκι για έλλειψη βιταμίνης D.
Βιταμίνη D, η «βιταμίνη του ήλιου»!
Η βιταμίνη D παράγεται στο σώμα μας όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου.
Ωστόσο, ο σύγχρονος τρόπος ζωής συμπεριλαμβανόμενων των αντηλιακών και του περιορισμένου χρόνου στη φύση, συχνά μας στερεί αυτή τη σημαντική βιταμίνη.
Ας ανακαλύψουμε γιατί η βιταμίνη D είναι πολύτιμη και πώς μπορούμε να την εξασφαλίσουμε!
Τι ρόλο παίζει η βιταμίνη D στον οργανισμό
Η βιταμίνη D είναι ευρέως γνωστή για τη συμβολή της στην υγεία των οστών. Ωστόσο, υπάρχουν και πολλές άλλες λειτουργίες της.
Ρύθμιση του ασβεστίου και του φωσφόρου
Το ασβέστιο και ο φώσφορος αποτελούν δύο στοιχεία απαραίτητα για τη διατήρηση δυνατών και υγιών οστών.
Η βιταμίνη D συμβάλλει στην απορρόφηση τους από το έντερο και η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε παθήσεις όπως η ραχίτιδα στα παιδιά και η οστεομαλακία ή οστεοπόρωση στους ενήλικες.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Η βιταμίνη D υποστηρίζει την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων των ιογενών και βακτηριακών.
Ενίσχυση των μυών
Η βιταμίνη D επηρεάζει τη μυϊκή δύναμη και τη λειτουργία, συμβάλλοντας στη πρόληψη πτώσεων σε ηλικιωμένα άτομα
Ρύθμιση της ψυχικής υγείας
Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που δείχνουν ότι τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης και άλλων ψυχικών διαταραχών.
Τροφές με βιταμίνη D
Η D μπορεί να προσληφθεί είτε μέσω της διατροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων, αλλά και μέσω της έκθεσης στον ήλιο.
Η καθημερινή έκθεση στον ήλιο για 10-30 λεπτά, ανάλογα με την εποχή, την περιοχή και τον τύπο δέρματος, καλύπτει τις ανάγκες. Οι διατροφικές πηγές της βιταμίνης D είναι περιορισμένες, ειδικά αν δεν συμπεριληφθούν τα ζωικά προϊόντα. Οι κύριες πηγές περιλαμβάνουν:
- λιπαρά ψάρια: σολομός, σκουμπρί, σαρδέλες και τόνος
- συκώτι
- αυγά: κυρίως οι κρόκοι των αυγών
- εμπλουτισμένα τρόφιμα : γάλα, δημητριακά, χυμοί και φυτικά ροφήματα που έχουν εμπλουτιστεί με βιταμίνη D
Τα συμπληρώματα διατροφής προτιμώνται κυρίως σε περιπτώσεις ανεπάρκειας ή αυξημένων αναγκών. Με απλά λόγια, σε άτομα που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν επαρκή πρόσληψη μέσω της διατροφής ή της έκθεσης στον ήλιο.
Παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα της βιταμίνης D
Τα επίπεδα της βιταμίνης D επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες.
Πιο συγκεκριμένα, το δέρμα μας παράγει D όταν εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB) του ήλιου. Η γεωγραφική θέση, η εποχή, η ώρα της ημέρας, η χρήση αντηλιακών και το χρώμα του δέρματος επηρεάζουν την παραγωγή της.
Επίσης, με την πάροδο της ηλικίας, το δέρμα γίνεται λιγότερο αποτελεσματικό στην παραγωγή της D. Ακόμη, τα άτομα που ακολουθούν αυστηρές χορτοφαγικές δίαιτες ή έχουν περιορισμένη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε βιταμίνη D μπορεί να εμφανίσουν ανεπάρκεια.
Τέλος, παθήσεις όπως η παχυσαρκία ή οι δυσαπορροφητικές διαταραχές (π.χ. κοιλιοκάκη) επηρεάζουν την απορρόφηση ή τον μεταβολισμό της βιταμίνης D.
Σημάδια ανεπάρκειας και κίνδυνοι υπερβολικής πρόσληψης
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία οστών και μυών και κατ’ επέκταση σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.
Επίσης, έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στο ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα ευάλωτα σε ασθένειες. Τέλος, η ανεπάρκεια της βιταμίνης συχνά είναι υπεύθυνη για χρόνια κόπωση και αίσθημα αδυναμίας.
Όσο αφορά την υπερβολική πρόσληψη μέσω συμπληρωμάτων προκαλεί υπερασβεστιαιμία, που συνδέεται με ναυτία, εμετό, πόνο στα οστά και νεφρική βλάβη.
Καταλ΄ήγοντας
Η βιταμίνη D αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχο της υγείας μας.
Η ισορροπία μεταξύ έκθεσης στον ήλιο, διατροφής και συμπληρωμάτων, όπου είναι απαραίτητο, είναι το κλειδί για τη διατήρηση επαρκών επιπέδων.
Αν έχετε αμφιβολίες για την πρόσληψή σας, η εξέταση αίματος και η καθοδήγηση από επαγγελματία Διατροφολόγο θα βοηθήσουν να διασφαλίσετε την υγεία σας.
