Η Νευρική Ανορεξία είναι μία ψυχιατρική διαταραχή, η οποία μπορεί να επιφέρει σοβαρά και μόνιμα προβλήματα υγείας για τον ασθενή.
Χαρακτηρίζεται από ασιτία και υποσιτισμό με συνέπεια φυσικά την απώλεια βάρους και την διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος. Η αποκατάσταση του σωματικού βάρους δεν αποτελεί ωστόσο τον μοναδικό στόχο της θεραπείας.
Τι χρειάζεται να γνωρίζουμε για την Νευρική Ανορεξία
Ένα ανορεξικό άτομο, αρνείται να κρατήσει ένα βάρος σώματος, ακόμη και στα επίπεδα που χαρακτηρίζονται τα κατώτερα φυσιολογικά.
Πιο συγκεκριμένα, όταν το βάρος είναι τουλάχιστον 15% πιο χαμηλό από το αναμενόμενο φυσιολογικό. Στους ενήλικες, η διάγνωση τίθεται όταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι μικρότερος του 17.5Kg/m2 .
Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται μέσω της δίαιτας ή μέσω της αποφυγής διαφόρων τροφίμων που πιστεύεται ότι αυξάνουν το βάρος. Πολλές φορές, αυτή η τακτική συνδυάζεται με υπερβολική άσκηση αλλά και εφαρμογή εκκαθαριστικών μεθόδων (π.χ έμετος ή χρήση διουρητικών, καθαρτικών). Αυτή η συμπεριφορά θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και ως βουλιμικός τύπος Ανορεξίας, με αναμενόμενες σωματικές και συναισθηματικές επιπτώσεις.
Για τα ανορεξιά άτομα, το χαμηλό σωματικό βάρος είναι επιθυμητό, παρά τις όποιες ανησυχίες. Ακόμη και όταν τα συμπτώματα δηλώνουν την ασθένεια, τα άτομα αντιλαμβάνονται την απώλεια βάρους ως επίτευγμα.
Αυτό μάλιστα είναι κάτι που επηρεάζει θετικά και την ψυχολογία τους. Ειδικά δε για όσους έχουν μία πιο χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Αίτια Νευρικής Ανορεξίας
Δυστυχώς, η επιτυχία πολλών επαγγελμάτων εξαρτάται και επηρεάζεται από το σωματικό βάρος.
Τα μοντέλα και οι ηθοποιοί απεικονίζουν ένα επίπεδο αδυνατίσματος που είναι δύσκολο να επιτευχθεί. Η προβαλόμενη εικόνα μάλιστα ενισχύεται από το μακιγιάζ και τις φωτογραφικές αλλοιώσεις (photoshop).
Ομοίως, πολλοί αθλητές σε υψηλό επίπεδο πιέζονται να διατηρήσουν το σωματικό τους βάρος, για να ξεπεράσουν τον ανταγωνισμό.
Παράλληλα, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας προωθούν μυστικά διατροφής και συμβουλές απώλειας βάρους, σε υπερβολικό βαθμό. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δε, το έχουν πάει ένα βήμα παραπέρα, με την άμεση προώθηση προσωπικών πεποιθήσεων χωρίς κάποιο επιστημονικό υπόβαθρο.
Συμπληρωματικά, η προώθηση σκευασμάτων με σκοπό την απώλεια και ενίοτε με την προβολή του σώματος πριν και μετά από κάποια εφαρμογή δίαιτας λειτουργεί επιβαρυντικά.
Επιδημιολογία
Η Νευρική Ανορεξία είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Την έναρξη μπορεί να σηματοδοτήσει η ύστερη εφηβεία ή η πρώιμη ενήλικη ζωή.
Τα έφηβα κορίτσια σε μια συνειδητή ή ασυνείδητη προσπάθεια μείωσης βάρους, εμφανίζουν αυτήν τη διαταραχή. Η αφοσίωση προς αυτή, αυξάνεται συνεχώς, με συνέπεια τα άτομα αυτά να αποσύρονται από την κοινωνική επαφή.
Η εμφάνιση της ανδρικής Ανορεξίας, εκδηλώνεται με τον ίδιο τρόπο όπως και στις γυναίκες. Συνήθως όμως σε μεγαλύτερη ηλικία, ενώ μπορεί να έχει προηγηθεί μία περίοδος όπου το άτομο ήταν πρώτα παχύσαρκο. Η ανδρική Ανορεξία εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα όπου το βιολογικό τους φύλο δεν ταιριάζει με αυτό που νιώθουν καλύτερα σαν δικό τους.
Η Νευρική Ανορεξία μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε πιο μικρές ηλικίες, όπως είναι αυτή των 5 ετών. Πρόκειται για μία κατάσταση η οποία χρειάζεται να διαχωριστεί από άλλες Διατροφικές Διαταραχές παιδιών, όπως για παράδειγμα η επιλεκτική σίτιση ή η άρνηση λήψης τροφής. Η παιδική Ανορεξία έχει ως συνέπεια τη καθυστέρηση έναρξης της ήβης και την μειωμένη ανάπτυξη.
Παράγοντες κινδύνου, συν-νοσηρότητα και πρόγνωση
Οι παράγοντες κινδύνου για τις Διατροφικές Διαταραχές περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, το γυναικείο φύλο και τις διαταραχές διάθεσης. Ακόμη, περιλαμβάνουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, την σεξουαλική καταπίεση ή τις ανησυχίες που σχετίζονται με το βάρος από το περιβάλλον της οικογένειας ή των συνομηλίκων.
Η κατάθλιψη και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διαγιγνώσκονται συχνά σε ένα σημαντικό αριθμό ατόμων που πάσχουν από Ανορεξία. Τα παιδιά δε, παρουσιάζουν διαταραχές άγχους, πιο συχνά. Αξίζει να σημειωθεί συνεπώς ότι, τα ευρήματα των ερευνών, δείχνουν τη συν-νοσηρότητα να κυμαίνεται μεταξύ 22% και 60%.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάρκεια της Ανορεξίας είναι μικρή και το άτομο μπορεί να επιστρέψει σχετικά γρήγορα στην κανονικότητα, ακόμη και μόνο του ή λαμβάνοντας μόνο μια μικρή παρέμβαση. Όμως, για το 10%-20%, το πρόβλημα της Ανορεξίας παραμένει για χρόνια, χωρίς λύση.
Μάλιστα, η Νευρική Ανορεξία, έχει τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από κάθε άλλη ψυχιατρική ασθένεια, καθώς 1 στα 5 άτομα πεθαίνει.
Επιπτώσεις της Νευρικής Ανορεξίας
Η διάγνωση της Ανορεξίας βασίζεται στη λήψη ιστορικού και την εκμαίευση ψυχολογικών χαρακτηριστικών ενώ οι εργαστηριακές εξετάσεις δεν είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση της ασθένειας.
Η ασιτία ευθύνεται για τις περισσότερες σωματικές επιπτώσεις, ενώ συστήνεται να επισημανθούν σημαντικά προβλήματα όπως η οστεοπενία και η οστεοπόρωση που αποτελούν μακροχρόνιες και παράλληλα επικίνδυνες επιπτώσεις.
Η δυσκοιλιότητα όπως και άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα, τα προβλήματα σκέψης και η έλλειψη συγκέντρωσης, η χαμηλή ανοσοποιητική λειτουργία, το ξηρό δέρμα και η αυξημένη ευαισθησία στο κρύο είναι κάποιες ακόμη επιπτώσεις αυτής της διαταραχής.
Ομοίως, έμφαση χρειάζεται να δοθεί στα ορμονικά προβλήματα, στην αδυναμία και τη ζαλάδα που ενδεχομένως παρατηρείται, στην αϋπνία, στην αναιμία καθώς και στις ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού που ενδεχομένως υπάρχουν.
Η Ανορεξία επηρεάζει όλο το σώμα
Η δυσκολία στη σκέψη, η κακή μνήμη, η λύπη, ο φόβος περί αύξησης του βάρους και οι αλλαγές στη βιοχημεία του εγκεφάλου, μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του όπως και αυτή του νευρικού συστήματος.
Χαρακτηριστική επιρροή στα μαλλιά και το δέρμα, δηλώνουν τα αδύναμα και θαμπά μαλλιά, το ξηρό και θαμπό δέρμα, η τριχοφυΐα στο σώμα και η συνεχής αίσθηση του κρύου. Ομοίως, η υπόταση, η βραδυκαρδία και οι αρρυθμίες, η καρδιακή ανεπάρκεια όπως και οι πέτρες στα νεφρά και η νεφρική ανεπάρκεια, δηλώνουν την επιρροή τόσο στη λειτουργία της καρδιάς όσο και σε αυτή των νεφρών.
Επιπλέον, η αναιμία, τα κατάγματα, τα χαμηλά επίπεδα καλίου, μαγνησίου και νατρίου όπως και τα φουσκώματα, μας ενημερώνουν για την έκταση που μπορεί να πάρει η συμπτωματολογία της πάθησης.
Πώς θεραπεύεται η Ανορεξία
Η αντιμετώπιση της Ανορεξίας είναι ένα ταξίδι προς την ανάρρωση το οποίο δεν γίνεται, και δεν πρέπει να είναι μοναχικό.
Απαιτεί ομάδα επαγγελματιών υγείας με εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές. Η βάση της θεραπείας πρέπει να είναι ένας ειδικά εκπαιδευμένος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος που μπορεί να συνδράμει με τις γνώσεις του προς την ίαση.
Η συμμετοχή της οικογένειας και ιδιαίτερα δε των γονέων στην θεραπεία Ανορεξίας, είναι απαραίτητη έως και καθοριστική.
Νίκησε την Ανορεξία! Ύψωσε τη φωνή σου έναντι στη δικής της!
Η έγκαιρη διάγνωση είναι άκρως σημαντική έως και καθοριστική. Κι αυτό γιατί όσο νωρίτερα γίνει, τόσο καλύτερη θα είναι και η πρόγνωση για τον ασθενή.
Αν λοιπόν, υποπέσει στην αντίληψή σας ότι ένα οικείο σας πρόσωπο, εμφανίζει κάποιο από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν πιο πάνω, τότε θα χρειαστεί να ζητήσετε βοήθεια.
Η θεραπεία της Ανορεξίας επηρεάζεται άμεσα από πολλούς παράγοντες γι’ αυτό και χρειάζεται εξατομικευμένη προσέγγιση από εξειδικευμένους επιστήμονες. Η ταυτόχρονη θεραπευτική παρέμβαση από επαγγελματίες υγείας διαφορετικής μεν κατεύθυνσης αλλά κοινής φιλοσοφίας και εκπαίδευσης, αποτελεί ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης.
Βοήθεια στην αντιμετώπιση Νευρικής Ανορεξίας
Είμαι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος στο Περιστέρι, με εξειδίκευση στις Διατροφικές Διαταραχές όπως η Νευρική Ανορεξία και μπορώ να σας βοηθήσω.
Είμαι εδώ για να σας ακούσω με προσοχή και να κάνω το καλύτερο που μπορώ για τον άνθρωπο που ενδιαφέρεστε να βοηθήσετε. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σας εξυπηρετεί:
- καλέστε με στο 2105711838
- συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας
- στείλτε email στο info@benutritious.gr
Βιβλιογραφία
- Anorexia Nervosa James E. Mitchell and Carol B. Peterson, April 2, 2020, N Engl J Med 2020; 382:1343-1351, DOI: 10.1056/NEJMcp1803175
- Anorexia Nervosa, Christine A. Moore; Brooke R. Bokor, StatPearls, August 28, 2023
- Deanne Jade, Practitioner Skills for Eating Disorders, National Centre for Eating Disorders, 2001 (Μετάφραση: Κέντρο Εκπαίδευσης και Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών, Ιανουάριος 2011)
